تعداد دانش‌آموزان مسموم شده از ۲۵۰نفر گذشته است و روایت‌ها از نحوه مسمومیت وعلائم آن متفاوت است. در این میان اما همچنان منتقدان از کم‌کاری مسئولان در پرداختن به این پرونده سخن می‌گویند و محسن اسلام زاده در گفت وگو با خبرنگارما ضعف اطلاع‌رسانی و عدم به کارگیری مستندسازان و خبرنگاران برای شفاف سازی خبرها را عامل تشدیدکننده نگرانی‌ها عنوان کرده است. مهاجرانی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم با انتشار توییتی پرده از ماهیت معاندان خرابکار برداشته است. وی می‌گوید: «بسیار خوب! شما که می‌فرمودید: زن، زندگی، آزادی! چرا برای خرابکاری شرافتمندانه! از جنس شرافت خودتان به سراغ مدارس دخترانه رفتید و دانش‌آموزان معصوم را در معرض مسمومیت قرار دادید؟» با استمرار این اتفاقات و باوجود نگرانی‌ها، آمادگی و هوشیاری خانواده‌ها برای حفظ سلامت فرزندان افزایش پیدا کرده است. برخی از مدارس دخترانه تهران وشهرستان‌ها، اقدامات حفاظتی و امنیتی را در دستور کارشان قرار داده‌اند. در ادامه بررسی‌ها به سراغ محسن اسلام‌زاده کارشناس اجتماعی و مستند ساز بحران رفته‌ایم که معتقد است علاوه بر پیچیده بودن ابعاد امنیتی این پرونده و ضعف اطلاع‌رسانی نهادهای مسئول، اما برخی زمینه‌های روانی و القائات رسانه‌های معاند ممکن است به تشدید این بحران دامن‌زده باشد که البته موارد مشابهی در کشورهای دیگر نیز اتفاق افتاده است. 

ضعف اطلاع رسانی و تشدید ماجرا
مستندساز و کارشناس مسائل اجتماعی در گفت وگو با خبرنگار قدس با اشاره به مشکلات ناشی از ضعف اطلاع رسانی و نبود طرح و برنامه مدون برای جلوگیری از مسمومیت افکار عمومی و انتشار شایعات و خبرهای بی‌اساس و همچنین پیچیده بودن پرونده مسمومیت دانش آموزان و احتمال امنیتی بودن آن می‌گوید: باوجود معاینات پرشمار بیمارستانی که شامل آزمایش خون بوده است، محققان هنوز نتوانسته اند یک عامل شیمیایی مشخص را در این زمینه شناسایی کنند. اسلام زاده معتقد است در مورد موارد اخیر در ایران نمی‌توان اظهارنظری قاطعانه داشت و گذر زمان مسائل ایجادکننده این پدیده در شهرها و مدارس مختلف را مشخص خواهد کرد، ولی نمونه‌های پیشین در کشورهای دیگر، ذهن محققان را به سمت یک پدیده روانی در ماورای این رخدادها معطوف می‌کند. وی افزود: بر اساس گزارش‌های موجود، بین سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۶، ده ها مکتب در حداقل هفت ولایت در سراسر افغانستان تحت تأثیر حوادثی مشابه قرار گرفتند که در آن زمان به طور گسترده به عنوان مسمومیت‌های دسته جمعی گزارش شده بود. یک مطالعه جداگانه توسط سازمان بهداشت جهانی که شیوع‌های مشابه را در ۲۲ مدرسه در سراسر این کشور بررسی کرده بود، پس از آزمایش مفصل به همین نتیجه رسید. 

مسمومیت‌های مشابه برای دانش آموزان فلسطینی 
وی با اشاره به برخی گزارش‌های منتشر شده، گفت: بعضی بررسی‌های موارد مشابه این مسمومیت‌ها در جهان، نشان می دهد: در ماه مارس تا آوریل سال ۱۹۸۳، نزدیک به هزار دانش‌آموز فلسطینی در کرانه باختری اشغالی توسط رژیم اسرائیل دچار علائم سردرد، سرگیجه، تاری دید، درد معده و ضعف شدند. بسیاری از آن‌ها هوشیاری خود را از دست داده و این موضوع در سرتاسر جهان خبرساز شد و موضوع مسمومیت‌های دسته جمعی به طور جدی مطرح شد. در آن زمان گذاره اقدام بیولوژیکی رژیم صهیونیستی علیه دانش آموزان فلسطین پررنگ جلوه کرد. نخستین مورد این نمونه در یک مدرسه رخ داده و بعداً به بویی که از یک سرویس بهداشتی می‌آمد منتسب شد. با این حال، دو تحقیق جداگانه منتشر شده در مجله تخصصی The Lancet به این نتیجه رسیدند که عامل این بیماری روانی بوده و ناشی از ترس محیطی و ناامنی اجتماعی دختران است نه مواد سمی! تحقیقات دیگری که در مجله روانپزشکی آمریکایی منتشر شد، نشان داد: یک گزارش روزنامه اسرائیلی که در آن یک روزنامه نگار به اشتباه نوشت برخی از قربانیان نابینا شده‌اند، به طور قابل توجهی در شیوع این سندروم نقش داشته است.

دختران مصری و مسمومیت‌های مشکوک 
اسلام‌زاده با اشاره به نمونه‌های منتشر شده از جمله گزارش منتشر شده از سوی رسانه‌ها گفت: بهترین نمونه در این رابطه، در سال ۱۹۹۳ در مصر رخ داد: حدود هزارو۵۰۰ دانش‌آموز بین سنین ۹ تا ۱۶ سال دچار حالت تهوع، سردرد و غش شدند و در نتیجه ۳۲ مدرسه تعطیل شد. در تمام این موارد، دختران جوان تحت فشارهای روانی بوده و خود هیچ نقشی در کنترل یا مدیریت این شرایط نداشته و با تهدیداتی واقعی و غیرواقعی مواجه بودند. در تمامی موارد مطالعه شده در سال های گذشته، پس از جلب توجه یک فرد به بوی نامتعارف، گروه زیادی از دانش آموزان دچار یک وضعیت مرموز که معمولاً به گاز سمی نسبت داده می ‌شد، شده و به بیمارستان منتقل شدند.

خبرنگار: حسین محمدی اصل